Devleti ve toplumsal örgütleri ellerinden alınan Almanlar bundan sonra hayatlarını işgalcilerin vesayeti altında sürdüreceklerdi. Kurucu irade ABD ve SSCB’nin kendi tahayyüllerine göre yapılandırdıkları Alman devletlerini ve toplum yapısını kabullendiler. Zaten başka bir şansları da yoktu.
Lozan antlaşmasının yıl dönümüne şark kurnazlığı temelinde, Kalbi İman’a siyasi hile katarak cemaatin “Cuma namazına” denk getirilen Ayasofya’nın konumunun değişimi tarihsel yürüyüşümüzle uyumlu değil ve şık olmamıştır.
AKP ise tarihsel haklılık temelinde oluşturulan Misak-ı Milli savunmak ve gerçekleştirmek yerine yayılmacı bir politika izliyor. Lozan’ı eleştirerek hem yayılmacı politikasını gizlemeye hem de giriştiği savaşları, döktüğü kanları meşrulaştırmaya çalışıyor. Her türlü uzlaşıya karşı çıkıyor ve bunu bir taviz olarak görüyor.
ABD-İngiliz hava güçleri, savaşın son döneminde Almanya’nın büyük şehirlerine yönelik acımasız saldırılarını aralıksız sürdürdü. Bu yoğun bombardıman Alman halkını teslim almaya dönük psikolojik savaşın bir parçasıydı.
Birinci Dünya Savaşında Almanyayı yenen Müttefikler, yaptıkları bir takım anlaşmalarla onu kendi haline bırakmışlardı. Bundan yararlanan Almanya yirmi yıl içinde daha da güçlenmiş ve yeni savaşı başlatmış, ancak tekrar yenilmişti. Bu kez müttefikler daha önce yaptıkları hatayı tekrarlamadılar. Almanya’yı Nazilerden kurtardıktan sonra onu kendi haline bırakmadılar. Bir daha kendilerine baş kaldıramayacak şekilde parçalayıp, çıkarlarına uygun bir şekilde yeniden yapılandırdılar.
Mülkiyetçi kültürel form, bireyciliği öne çekip nefsi emareleri kışkırtarak ,“ben” ögesini ana yutan eleman yapan bir “rasyonel akılcılığı” odağa koyar. Vicdani istikamette kul hakkına riayet eden gönül deminde bir akletme; aşk ve merhametle sulh yapıcılığının temelidir.
İngiltere yaşadığı savaş tahribatının altından kalkmak, kendisini toparlamak, sömürgelerindeki milliyetçi anti-sömürgeci başkaldırıları kontrol altında tutmak için devlet ve toplum yapısını yenilemek, elden geçirmek durumundaydı. Tüm bunlar için de ABD’ye muhtaçtı.
Nazi Alman ordusu (Wehrmacht), Atlantik kıyısından Urallara kadar kıta Avrupa’sını ele geçirdi. İşgalinden kurtulan sadece ada ülkesi İngiltere oldu.
Hem devletlerin hem de halkların yaralarının sarılması, Avrupa sömürgelerinin elde tutulması için devletlerin ve toplumsal yaşamın yeniden yapılandırılması gerekiyordu. Bunu askeri, politik ve mali olarak yapabilecek tek güç ABD idi.
İktidarla içli dışlı kimi çevrelerce teşne olunan durumdan olabildiğince uzak durulmalı, dünyada başlayan ırkçılığa, tahribata, talana ve sömürüye karşı çıkış hareketleri yanında kadim coğrafyamız hinterlandındaki halklarının emperyalist işgal ve zulme direnişine gönül deminde bir akletmeyle güç verilmelidir.
Savaş sonrasında, De Gaulle’ün ABD’yi kurucu irade olarak kabul etmekten ve Avrupa’yı yeniden yapılandırmasına boyun eğmekten başka şansı yoktu.
Savaşın getirdiği büyük tahribatla iflas noktasına gelen Avrupa ülkelerinde devlet ve toplum yapısı çökmüştü. SSCB, ABD- İngiltere ve Fransa arasında paylaşılan Avrupa’da devletler ve toplum yeniden yapılandırıldı. Gelinen durumda bu bir seçenek değil, zorunluluktu.